Giotto_-_Scrovegni_-_-31-_-_Kiss_of_Judas

Metten Cenakelkerk met beeldmeditaties

Op de eerste drie dagen van de Goede Week waren er om 11.00 Metten in de Cenakelkerk, met iedere dag een beeldmeditatie van pastor Rikhof.

Hieronder vindt u de teksten en afbeeldingen.

Maandag:

Man van Smarten – Geertgen tot Sint Jans
Museum Catharijneconvent, Utrecht, foto Ruben de Heer

Het is maar een klein schilderijtje, 25 bij 25 cm. Het hangt in het Catharijneconvent in Utrecht. Als ik in dat museum kom, ga ik altijd kijken en blijf ik wat langer staan.

Geertgen tot Sint Jans werd in Leiden geboren, maar werkte vooral in Haarlem, waar hij woonde in het klooster van de Jansheren, – vandaar zijn achternaam ‘tot Sint Jans’. Hij stierf in 1495 zo’n 28 jaar oud. Van hem zijn maar een paar schilderijen bewaard gebleven. Dit schilderijtje is waarschijnlijk het linker gedeelte van een tweeluik; het rechtergedeelte is verloren gegaan. Zo’n tweeluik was meestal niet bedoeld voor de kerk, maar eerder voor privé-devotie. Een tweeluik dat makkelijk op een tafel of een huisaltaar gezet kon worden ter meditatie. Zo wil ik er ook naar kijken.

‘Man van Smarten’ heet het schilderijtje. Maar behalve Jezus heeft Geertgen ook Maria de moeder van Jezus geschilderd die met betraande ogen naar haar zoon kijkt.  Achter Maria zien we de leerling Johannes, die de tranen uit zijn ogen veegt. Ook Maria Magdalena is geschilderd: in zichzelf gekeerd, met neergeslagen ogen, biddend. Achter Jezus zien we engelen, een bidt zoals Maria Magdalena, twee andere engelen dragen werktuigen van de passie:, spijkers, de hysop-stengel en de lans. Helemaal rechts heeft Geertgen de kolom geschilderd waaraan Jezus gebonden was tijdens zijn geseling en bespotting met de martelwerktuigen.

Maar de hoofdaandacht gaat duidelijk naar Jezus die centraal staat en de toeschouwer ook aankijkt. Daardoor kijk je anders naar hem dan naar de andere figuren. Bij de anderen kun je toeschouwer blijven. Je kunt wel hun verdriet indenken. Het is altijd onnatuurlijk wanneer een kind eerder sterft dan vader of moeder, het is altijd pijnlijk wanneer iemand van wie je veel geleerd hebt en die meer is geworden dan juist een van die al meesters of juffrouwen, die je in je leven tegenkomt, sterft. Maar toch, het wordt anders wanneer iemand je aankijkt. Dan kun je niet meer een toeschouwer blijven, een buitenstaander.

Jezus kijkt ons aan. Met een doornenkroon op zijn hoofd en met de tekenen van de geseling op zijn lichaam. Maar ook met de wonden van het kruis in zijn handen. En, met de wond door steek van de lans in zijn zijde waar bloed uit vloeit. Hij wijst met zijn rechterhand maar die bloedende wond terwijl hij met zijn linkerhand het kruis met het opschrift INRI vasthoudt. Hij staat in zijn graf en kijkt ons aan.

Het is een indrukwekkende verbeelding, maar Geertgen doet iets wat schilders en componisten kunnen, maar schrijvers niet: hij brengt in één beeld verschillende motieven, zoals een componist verschillende thema’s tegelijkertijd kan laten klinken. Hij brengt samen wat voor de kruising gebeurd is, de geseling en bespotting, wat tijdens de kruising gebeurd is, de wonden in de handen en de zijde en wat na de kruising is gebeurd: de graflegging ook door de aanwezigheid van Maria, Maria Magdalena en Johannes. En ook de verrijzenis.

 

 

Dinsdag:

De Judaskus – Giotto

Het is een staande uitdrukking geworden: de judaskus. De term verwijst dan naar een daad waarbij het lijkt alsof je vriendelijk bent, maar je in werkelijkheid iemand benadeelt. De term verwijst naar de apostel Judas Iskariot die Jezus verraadde, en die hem identificeerde met een kus.

In het evangelie van Marcus, Mattheus en Lucas wordt die kus genoemd en in het evangelie van Matteus en Lucas spreekt Jezus Judas daarop aan. In Lucas zegt Jezus ‘Judas lever je de Mensenzoon uit met een kus?’(Lc 22,48). Dat kun je neutraal verstaan, maar de term kus duidt op een ander lading, een lading van intimiteit en vriendschap. In het evangelie van Mattheus zegt Jezus dan ook ‘Vriend, ben je daarvoor gekomen ?’ (Mt 26,50). Vriend.

Giotto heeft die kus van Judas geschilderd te midden van een menigte soldaten en anderen. Hoewel in de evangelies niets staat over fakkels is het wel logisch dat die meegedragen worden in zo’n Nacht und Nebel-activiteit. Met de knuppels en lansen vormen die een dreigende achtergrond. Aan de linkerkant van Jezus en Judas slaat Petrus met een zwaard het oor af van een van die anderen die met de soldaten meegekomen zijn.

Maar centraal staat de kus. Giotto heeft dat moment van de kus magistraal geschilderd. Je ziet niet alleen dat Judas in zijn lichaamstaal dat intieme uitdrukt: hij slaat zijn armen om Jezus heen slaat, zoals vrienden doen en Giotto pakt het moment dat Judas vooroverbuigt om te gaan kussen. Maar je ziet ook dat ze elkaar aankijken en die blikken spreken boekdelen. Geen neutrale blikken, maar emotionele blikken. Terwijl de blik van Judas een mengeling is van onzekerheid en woede, is de blik van Jezus rustig, berustend, medelijdend en bedroefd.

Zo’n interpretatie van de emoties is natuurlijk altijd hachelijk. Misschien niet wat betreft de emoties van Jezus. We weten dat hij het gebruik van het zwaard verbiedt, ‘wie naar het zwaard grijpt zal er door omkomen’, geweld roept geweld op en hij doorbreekt die spiraal. We weten dat hij dat afgehakte oor weer geneest.  We weten dat hij zich voor dat niet-verzetten beroept op de Schriften: hoe zouden die anders in vervulling moeten gaan? (Mt 26, 52-54). Maar met de emoties van Judas ligt dat anders, moeilijker.

Judas wordt voor het eerst in het evangelie genoemd wanneer Jezus zijn twaalf apostelen kiest: hij is de laatste in het rijtje en er wordt meteen toegevoegd dat hij Jezus zal verraden (Mt 10,4  Lc 6,16). Daarmee wordt hij al in een bepaald licht geplaatst. Als eerste van dat rijtje wordt Simon genoemd met de opmerking dat hij Petrus, rots genoemd wordt, maar die rots Simon zal Jezus ook verraden. Giotto heeft Petrus, die het oor van van die bediende van de hogepriester afhakt een heiligen-krans gegeven, maar dat lijkt ,ook gezien zijn verraad later die nacht, een beetje te vroeg.

Waarom verraadt iemand zijn of haar vriend of vriendin, familie, volk, land? Als je het zo formuleert, zit je al in een frame, heb je al een bepaalde blikrichting. Wat de een verraad noemt, noemt een ander een openbaring. De een noemt iemand een verrader, de ander een klokkenluider. Nog niet zo lang geleden kwam Julian Assange weer in het nieuws, al eerder werd hij wereldnieuws door Wikileaks. Voor de een een verdediger van de vrije pers, voor de ander gezocht wegens betrokkenheid bij moord. Waarom verraad Judas Jezus, waarom wordt Judas een klokkenluider?

In de evangelies wordt gesuggereerd vanwege geld: hij krijgt per slot dertig zilverlingen. Hij is ook de man van de financiën en wordt op schilderingen van het Laatste Avondmaal ook vaak met een geldbuidel afgebeeld. Eigen gewin? In het Johannes-evangelie staat een passage die sterk die kant uitgaat. Nadat Maria Jezus met heel kostbare nardusbalsem heeft gezalfd en heel het huis vol hangt van die balsemgeur, zegt Judas Iskariot “Waarom is die balsem niet voor driehonderd denaries verkocht en het geld aan de armen gegeven?” De evangelist voegt als commentaar toe: ‘Hij zei dat, niet omdat hij bezorgd was voor de armen, maar omdat hij een dief was en uit de beurs die hij bewaarde, wegnam wat erin kwam.’ (Joh 12, 3-6) In het evangelie van Matteus  en Marcus is die zalving, dat geldverspilling, de aanleiding voor  Judas om contact te zoeken met de hogepriesters om Jezus over te leveren( Mt 26,14-16; Mc 14,10-11)

Maar is het mogelijk dat Judas echt bezorgd was om die armen, dat hij die zalving echt een vorm van geldverspilling vond, dat hij teleurgesteld was in Jezus’ reactie, dat dit incident de druppel was die de emmer deed overlopen, dat er al een diepere teleurstelling was omdat Jezus toch niet de Messias was die hij verwachtte?

Het plaatje van Judas de aartsschurk, degene die in de visie van Dante in het diepste van de hel zit,
wordt in het evangelie van Matteus ook wel iets bijgesteld. Als enige evangelist vertelt Matteus namelijk dat Judas spijt krijgt, wanneer hij merkt dat Jezus ter dood wordt veroordeeld. Hij brengt het geld terug, maar de hogepriesters en oudsten, die hem eerst wel wilden horen, weigeren nu het gesprek: zoek het zelf maar uit. Judas pleegt daarop zelfmoord. Degenen die de film van Passolini gezien hebben herinneren zich die scene waarschijnlijk en ook de wanhoop die er uit sprak.

Wanneer de Judaskus op zich staat is het inderdaad iets verwerpelijks: een vriend verraden. Maar wanneer we de motieven erbij betrekken en ook de afloop is het eerder iets diep tragisch en misschien ook wel iets herkenbaars.

Voor de loggia van onze kerk heeft Piet Gerrits een mozaïek van het Laatste Avondmaal ontworpen waarop ook afgebeeld is wat we net als lezing hebben gehoord: Judas die de zaal verlaat en het duister in gaat. Daarmee heeft Piet Gerrits het verraad een duidelijk onderdeel gemaakt van het Laatste Avondmaal. Wanneer wij in onze eucharistieviering vlak voor de communie zeggen dat we niet waardig zijn, God vragen niet te letten op onze zonden, is dat een echo van dat verraad van Judas die de nacht in gaat. Van die tragische Judas.

 

Woensdag:

De Verrezen Christus – Bramantino 

De afbeelding kende ik uit een van mijn kunstboeken, maar toen ik in het museum het echte schilderij zag, gebeurde het. Ik wist niet dat schilderij in dat museum hing, en ik was dan ook verrast toen ik op een verdieping kwam waar het helemaal aan het eind van corridor hing. Ik liep er langzaam naar toe, terwijl ik snel keek naar wat in de verschillende gedeeltes links van mij hing – voor later. Eerst naar dit schilderij. Ik stond er rustig voor te kijken, toen een mevrouw mij haar audio-tour aanbood, omdat ze blijkbaar zag dat ik geïnteresseerd was en misschien dacht dat ik niet wist waar ik naar keek. Ik heb die audiotour beleefd aangepakt en ook beluisterd, maar wat ik hoorde, wist ik al en mijn ontdekking toen ik het schilderij van verre zag, werd er niet in verwoord. De mevrouw heb ik onder dank die audio tour terug gegeven en mijn eigen gedachten de vrije loop gelaten. Op de website van het museum staat dit schilderij ook met een korte toelichting, maar ook in die toelichting staat niet wat ik in dit schilderij zie. (Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, Madrid)

Voor mij is dit indrukwekkende schilderij uit het eind van de 15de eeuw een verbeelding van de ontmoeting van de verrezen Heer met zijn leerlingen op Paasavond of nog preciezer van zijn ontmoeting met die ene leerling die er op Paasavond niet bij was, Tomas Dydimus genaamd, in de volks mond de ongelovige Tomas. Dat inzicht kreeg ik ineens toen ik het schilderij van verre zag. Goed, de achtergrond past niet echt bij het gegeven dat Jezus de ruimte binnenkomt waarin de leerlingen zich opgesloten hebben uit angst voor de Joden, maar toch die achtergrond is sowieso wat vreemd: het lijkt op een haven met een zeilschip met een mast die van verre op een kruis lijkt. Maar het gaat mij om de voorgrond.

In het verleden werd aan dit schilderij de titel ecce homo of man van smarten gegeven, maar de wonden in de handen en de zijde maken duidelijk dat dit niet een verbeelding is van Christus van vóór de kruisiging, maar van na de kruisiging. Daarom heeft het nu de titel ‘de Verrezen Christus.’ Terecht.

Maar het is wel een heel andere verbeelding van de verrijzenis of de verrezen Heer dan veel andere verbeeldingen dei ik ken. Daar zie je een een triomf, een triomfantelijke Christus, onoverwinbaar, ongrijpbaar voor de soldaten. Hier zie je een kwetsbare Christus, niet alleen door de wonden, maar ook en vooral door zijn gezicht en zijn gezichtsuitdrukking. Als je goed kijkt, zie je de tranen op zijn gezicht en zie je ook dat ze neer druppelen op zijn borst. De verrezen Heer huilt. Een droevige, bedroefde Christus. En die Christus kijkt je aan.

Het is ook een andere verbeelding dan de meeste verbeeldingen van Christus die Tomas uitnodigt met zijn vingers zijn wonden te voelen. Daar zie je Tomas met andere leerlingen en Christus die de hand van Tomas vastheeft en hem stuurt. En, je ziet dat tafereel en profile. Je bent toeschouwer.  Maar hier is geen Tomas te zien, en ook geen andere leerlingen. En, hier geen en profile, maar en enface, geen blik van terzijde, maar oog in oog. En jij die terugkijkt wordt een van de leerlingen, bent Tomas.

Waarom is dit schilderij voor mij een verbeelding van het bezoek van de verrezen Heer op Paasavond aan zijn leerlingen, of preciezer van de ontmoeting van Tomas met de verrezen Heer?

Omdat Tomas, ondanks het gegeven dat hij in de traditie die ongelovige Tomas is gaan heten, niet ongelovig is. Integendeel. Hij  is gelovig en zou ik willen zeggen ook een goede theoloog. Dat zeg ik niet, omdat hij als een van de weinigen tot een duidelijke geloofsbelijdenis komt: ‘mijn Heer en mijn God’ (Joh 20, 28). Dat zeg ik, omdat Tomas de verrijzenis niet los wil zien van de dood op het kruis. Anders gaat het niet om dezelfde persoon.

Het is verleidelijk de verrijzenis los te zien van lijden en dood. Het is verleidelijk Pasen los te zien van Witte Donderdag en Goede Vrijdag. Elke zondag vierden we toch Pasen? Het is verleidelijk Pasen, de verrijzenis los te zien, in de trant van eind goed al goed. Het is verleidelijk Pasen en de verrijzenis los, op zich te zien, omdat we altijd een happy end willen, zoals in sprookjes

Zeker, wij zijn mensen van de verrijzenis, wij zijn wat dat betreft allen zondagskinderen, maar de weg ernaar toe is belangrijk. De verrijzenis is het antwoord van de Vader op de weg die de Zoon is gegaan. Het is zijn ja, zijn bevestiging die die weg de ware levensweg is, zoals we ook in het evangelie van  Johannes kunnen lezen: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven, of zoals het ook kunt verstaan: ik ben de ware levensweg.

We zien dus een verbeelding van de verrijzenis waarin die weg te zien en wel op een maner waarop niets van het moeilijke en moeizame van de weg, verdoezeld wordt. De huilende Christus heeft in de leerschool van het lijden gehoorzaamheid geleerd, niet een slaafse domme gehoorzaamheid, maar geleerd dat juist in die moeilijke momenten het mogelijk is, het nodig is te luisteren naar God (vgl. Hebr. 5,7-10).

Wanneer Tomas zegt alleen maar te geloven in de verrijzenis als hij de wonden kan zien en aanraken, geeft hij aan dat de verrezen Heer alleen maar de gekruisigde Heer kan zijn. Wanneer wij  dat Tomas nazeggen, geven we aan dat we die ware levensweg willen gaan.

 

 

 

 

 

20210328_100829

De Zeven Laatste Woorden Van De Verlosser Op Het Kruis

Het is een mooie traditie dat in de Cenakelkerk op Goede Vrijdag, na de kruisweg, een strijkkwartet de muziek speelt die J. Haydn heeft gecomponeerd bij de zeven kruiswoorden, samen met meditaties over die laatste woorden van Jezus. Het Forsterkwartet zal ‘de zeven laatste woorden van de verlosser op het kruis’ (op. 51) van J. Haydn spelen. Het kwartet bestaat uit bestaand uit Anke Foede (viool), Frederik Bas (viool),  Lex Bouman (altviool) en Siem Huijsman (cello).
Pastor Herwi Rikhof zal de meditaties over de kruiswoorden verzorgen.

 

Plaats               Cenakelkerk

Datum             29 maart

Tijd                 16.00 uur

 

Toegang gratis; een bijdrage ter bestrijding van de kosten wordt zeer op prijs gesteld.

Viernu_Pasen_banner_1000x667

Vier ook de Goede Week en Pasen in onze parochie

Of je het nu Goede Week, Stille Week of Heilige Week noemt, de week van Palmzondag tot Pasen behoort tot de belangrijkste liturgische periodes van het jaar. Deze week, die eindigt in de Paaswake, staat geheel in het teken van Christus’ lijden en sterven. Daarna begint Pasen. Dan vieren we dat Jezus uit de dood is opgestaan.

Vier ook de Goede Week en Pasen in de 6 kerken van onze parochie Heilige Drie-eenheid. Hieronder een volledig overzicht:

Palmzondag (24 maart):

  • 10:00 uur: Groenestraatkerk – Eucharistie
    • Voorgangers: Harald Spiertz, Henk Welling
    • Kinderkoor Emmaus
  • 10:00 uur: Sacramentskerk – Eucharistie
    • Voorganger: Aloys van Velthoven
    • Cantor
  • 10:30 uur: Ontmoetingskerk – Ontmoetingsviering
    • Voorgangers: Els Geelen, Marije Klijnsma
    • Kinderkoor
  • 11:00 uur: Cenakelkerk – Eucharistie
    • Voorganger: Herwi Rikhof
    • Koor: Basta

Dinsdag 26 maart:

  • 15:00 uur: Sacramentskerk – Boeteviering
    • Voorganger: Aloys van Velthoven
    • Cantor
  • 16:00 uur: Kruispuntkerk – Waakt en bidt
    • Voorganger: Henk Welling
  • 19:00 uur: Groenestraatkerk – Boeteviering
    • Voorgangers: Harald Spiertz, Paul Menting & Henk Welling
    • Samenzang

Witte Donderdag (28 maart 2024):

  • 19:00 uur: Groenestraatkerk – Eucharistie
    • Voorgangers: Harald Spiertz, Paul Menting & Henk Welling
    • Gemengd koor Lourdes
  • 19:00 uur: Ontmoetingskerk – Eucharistie
    • Voorgangers: Albert de Jong, Els Geelen & Joska van der Meer
    • Mediorenkoor
  • 19:00 uur: Sacramentskerk – Eucharistie
    • Voorganger: Fons Kuster
    • Cantor
  • 19:30 uur: Cenakelkerk – Eucharistie
    • Voorganger: Herwi Rikhof
    • Taborkoor

Goede Vrijdag (29 maart):

  • 15:00 uur: Groenestraatkerk – Kruisweg
    • Voorganger: Henk Welling
    • Samenzang
  • 15:00 uur: Cenakelkerk – Kruisweg
    • Voorganger: Herwi Rikhof
  • 15:00 uur: Lourdeskerk – Kruisweg
    • Voorganger: Paul Menting
    • Samenzang
  • 15:00 uur: Kruispuntkerk – Kruisweg
    • Voorganger: vrijwilligers
  • 15:00 uur: Antonius Abtkerk Malden – Kruisweg
    • Voorganger: Harald Spiertz
  • 15:00 uur: Ontmoetingskerk – Kruisweg
    • Voorganger: Els Geelen, Henriëtte Hengelbrock
    • Samenzangkoor
  • 15:00 uur: Sacramentskerk – Kruisweg
    • Voorganger: Jim Schilder
    • Cantor
  • 16:00 uur: Cenakelkerk – Kruiswoorden
    • Voorganger: Herwi Rikhof
  • 19:00 uur: Groenestraatkerk – Kruishulde
    • Voorganger: Harald Spiertz
    • Gemengd koor
  • 19:00 uur: Cenakelkerk – Kruishulde
    • Voorganger: Herwi Rikhof
    • Gemengd koor
  • 19:00 uur: Sacramentskerk – Kruishulde
    • Voorganger: Aloys van Velthoven
    • Cantor
  • 20:00 uur: Ontmoetingskerk – Kruishulde
    • Voorganger: Joska van der Meer, Els Geelen
    • Gregoriaans koor
  • 20:30 uur: Antonius Abtkerk, Malden – Gezongen Kruisweg
    • Voorganger: Paul Menting
    • Jongerenkoor Jokolo zingt het muziekstuk ‘Slepend door Jeruzalem”. De tekst is geschreven door Raymond Janssen en Erica Regtering en de muziek en het arrangement zijn van Ronald Jansen.

Stille Zaterdag (30 maart):

  • 18:00 uur: Ontmoetingskerk – Familieviering
    • Voorgangers: Albert de Jong, Els Geelen & Joska van der Meer
    • Kinderkoor
  • 19:00 uur: Kruispuntkerk – Paaswake
    • Voorganger: Norbert Swagemakers, Henk Welling
    • Kruispuntkoor
  • 19:30 uur: Ontmoetingskerk – Paaswake
    • Voorgangers: Albert de Jong, Els Geelen & Joska van der Meer
    • Mediorenkoor
  • 20:30 uur: Groenestraatkerk – Paaswake
    • Voorgangers: Harald Spiertz, Paul Menting
    • Gemengd koor
  • 21:00 uur: Cenakelkerk – Paaswake
    • Voorganger: Herwi Rikhof
    • Basta
  • 21:00 uur: Sacramentskerk – Paaswake
    • Voorganger: Aloys van Velthoven
    • Cantors
  • 23:00 uur: Ontmoetingskerk – Jongerenviering
    • Voorgangers: Joska van der Meer, Els Geelen
    • Les Etoiles

1e Paasdag (zondag 31 maart):

  • 07:00 uur: Ontmoetingskerk – Woord en Communieviering
    • Voorganger: Joska van der Meer
    • Aubadegroep
  • 10:00 uur: Groenestraatkerk – Eucharistie
    • Voorganger: Harald Spiertz, Paul Menting
    • Gelegenheidskoor
  • 10:00 uur: Sacramentskerk – Eucharistie
    • Voorganger Jim Schilder
  • 11.00 uur: Ontmoetingskerk – Eucharistie
    • Voorganger: Albert de Jong, Els Geelen & Joska van der Meer
    • Gregoriaans koor
  • 11.00 uur: Cenakelkerk – Eucharistie
    • Voorganger: Herwi Rikhof
    • Taborkoor en kinderen
  • 11:30 uur: Antonius Abtkerk Malden – Eucharistie
    • Voorganger: Harald Spiertz, Paul Menting
    • Zangeres:  Ine van Huet Organist/pianist:  Willie Schamp

2e Paasdag (maandag 1 april):

  • 10:00 uur: Sacramentskerk – Eucharistie
    • Voorganger: Aloys van Velthoven
    • Cantor
  • 11:00 uur: Cenakelkerk – Eucharistie
    • Voorganger: Herwi Rikhof
    • Gemengd koor
20210402_202148 (1)

Agenda Goede Week en Pasen in de Cenakelkerk

Palmzaterdag 23 maart
– 17.00 uur:
Eucharistieviering met gelezen passie

Palmzondag 24 maart
– 11.00 uur:
Hoogmis met palmoptocht kinderen en gezongen passie door Basta* (Familiezondag, met crèche voor de kleintjes in het parochiecentrum)

Maandag  t/m woensdag in de Goede Week:
11.00-11.30 uur: Passiemuziek, kerk open voor meditatie en gebed

Witte Donderdag 28 maart
– 11.00 uur:
Voces Caelestes zingt passiemuziek
– 19.30 uur:
Eucharistieviering met Taborkoor*

Goede Vrijdag 29 maart
14.30 uur:
Kruisweg begraafplaats
15.00 uur: Kruisweg in de kerk*
16.00 uur:  Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze (J. Haydn) door Forster   Strijkkwartet; bij elk woord een meditatie
– 19.00 uur: Gebedsdienst met passie volgens Johannes met Gemengd Koor*,
aansluitend Grafwake in de Taborkapel tot 21.00 u

Stille Zaterdag 30 maart
– 05.00 uur:
Grafwake in de Taborkapel, meditatie op ieder heel                                                                                           uur, laatste meditatie om 08.00 uur

– 21.00 uur: Paaswake met Basta*

Eerste Paasdag 31 maart**
– 11.00 uur:
Hoogfeest van Pasen met spel van de kinderen, met Kinder- en Taborkoor*

Tweede Paasdag 1 april
– 11.00 uur:
H. Mis met Gemengd Koor*

Zaterdag 6 april
– 17.00 uur:
Eucharistieviering Taborkapel

Zondag 7 april
– 11.00 uur:
Hoogmis met Samenzang*

 

*De viering is te volgen via YouTube.
**Let op: Eerste Paasdag gaat de Zomertijd in.

20220410_124240

Overweging 5e zondag Veertigdagentijd, 16-17 maart Cenakelkerk

Margaret de Groot-Vlasveld

 

Hebreeën 5,7-9, Johannes 12,20-23

 

Begin en het einde, geboren worden en sterven. Het is overal, in de wereld om ons heen, in kleinere kring, families, gezinnen, tussen partners. Ook in ieders persoonlijk leven is het levenseinde een zekerheid.  In veel pastorale gesprekken komt het onderwerp ter sprake. Angst voor de dood probeer ik bespreekbaar te maken. Waar is angst voor? Waar is men voor bevreesd? Het mysterie van de dood is meestal wel te aanvaarden. De angst is voor de weg ernaartoe, hoeveel pijn en lijden staat me te wachten. Vooral het afscheid nemen van geliefden geeft beklemming. Graag willen wij de band met hen niet verbreken. Zowel voor wie gaat sterven als degene die achterblijft.

Volgende week gaat de film Eternal You in première. Kort gezegd: Door kunstmatige intelligentie kunnen overledenen met hun dierbaren praten. Een digitaal hiernamaals. Het verlangen om het menselijk bestaan op te rekken en de diepe wens om contact te houden met onze geliefden. Het verlangen is tijdloos en universeel. Er kan b.v. gevraagd worden of de overledene goed is aangekomen aan de andere kant? Hoe het daar is? Wordt onze sterfelijkheid onsterfelijkheid? Neemt deze technologie de rol over van religie, die een leven na de dood belooft?

In het Evangelie luisterden wij naar de laatste publieke redevoering van Jezus. Hij gaat in op het diepste verlangen dat de mensenzoon wordt verheven tot majesteit. Er wordt gezinspeeld op het uur dat nog niet gekomen is. Het uur van de dood, het uur waarin de lijdensweg voorbij is. Het woord overlijden kan zo verstaan worden: Je komt over je lijden heen. In de brief aan de Hebreeën staat dat Christus luid geroepen en geweend heeft, gebeden en gesmeekt tot God om Hem uit de dood te redden.  Jezus gaat de weg van lijden aan het kruis, waarin hij de zeven kruiswoorden laat horen. Ook Jezus sterft met menselijke gevoelens aan het kruis. In de zeven kruiswoorden komt zijn menszijn naar voren. Eerst geeft Jezus alle aandacht aan anderen bij de eerste drie kruiswoorden.

Op weg naar de Goede Week wil ik ingaan op Zijn laatste zeven woorden. Herkenbaar hoe zij die weten dat het levenseinde nadert, in het reine willen komen met hun omgeving, vergeving vragen voor wat minder goed is geweest. Hoe er zorg gedragen wordt voor de nabestaanden. Soms wacht men totdat iedereen geweest is om afscheid te nemen.

1.Jezus vraagt vergeving aan zijn Vader voor anderen die zich niet bewust zijn van hun daden. Hij vraagt vergeving voor zijn moordenaars.

2.Jezus brengt verlossing voor de twee andere mannen die naast hem aan het kruis hangen: Heden zul je met mij in het Paradijs zijn.

3.Hij schenkt vertrouwen door zijn Moeder Maria en de geliefde leerling Johannes dichtbij elkaar te brengen; Dit is uw zoon, dat is je moeder. Ze weten zich met elkaar verbonden in verdriet.

Vanaf nu horen wij de vertwijfeling die Jezus zelf raakt, zijn kwetsbaarheid.

Er komt in de laatste, terminale fase, een ommekeer, een verinnerlijking waarin de verzwakking toeneemt en draagkracht afneemt.

  1. Jezus voelt zich verlaten en roept uit: Mijn God, Mijn God, waarom hebt u mij verlaten? Niet meer weten hoe verder, pijn en ellende aan den lijve ervaren.
  2. Nog intens wordt de kwetsbaarheid als Jezus uitroept; “Ik heb dorst”. Niet te drinken krijgen”. De lichamelijkheid van het lijden wordt ten diepste ervaren.
  3. Er komen woorden van overgave: “Het is volbracht”. Bij een eindpunt kan het bevrijdend zijn omdat het stervensproces voltooid wordt.
  4. En dan de voleinding. Jezus durft zich met lichaam en geest toe te vertrouwen aan zijn Vader: “Vader, in uw handen leg ik mijn geest”

Hij sterft in het vertrouwen dat hij Gods Licht en Liefde mag aanschouwen.

Dit menselijke lijden is aards, voor de Mensenzoon en voor u en mij. Zo gaat ieder zijn weg van vergeving naar voltooiing. Amen.

 

 

 

Klaasmarkt Dukenburg

Klaasmarkt dit jaar op zaterdag 12 oktober 2024

Klaasmarkt dit jaar op zaterdag 12 oktober 2024
Dit is eerder dan gebruikelijk omdat we anders in de herfstvakantie uitkomen eb we
hopen op lekker weer! Om genoeg spullen te krijgen voor de markt komen er in april-mei-
juni -sept inzamelingszaterdagen bij de Ontmoetingskerk tussen 11 en 13uur.
De werkgroep zoekt voor maanden tot de markt nog uitbreiding voor het verzorgen van PR
en administratieve klussen en een coördinator Oliebollen en coördinator Modeshow. Meer
info hierover, aanmelden als medewerker op Klaasmarktdag zelf of andere vragen: mail ons:
klaasmarktdukenburg@gmail.com

pelgrimsstaf

Voorjaarsprogramma Pelgrimeren

Pelgrimeren is van oudsher op weg gaan naar een heilige plaats, zoals bijvoorbeeld
Santiago of Lourdes. Tegenwoordig worden mensen pelgrim vanuit verschillende motieven:
religieuze maar ook sportieve en sociale redenen of om voor zichzelf vast te stellen wat
belangrijk is in hun leven.

Pelgrimeren kan ook dichtbij huis. Meteen na Pasen bijv. met een Emmauswandeling. Net
als de Emmausgangers twee aan twee in gesprek onderweg zijn met een paar
gespreksvragen. Ontmoetingskerk, woensdag 4 april: 12 uur met samen soep eten, 13 uur
een Emmauswandeling, rond 14 uur ontvangst bij terugkomst met koffie/thee.

In april-mei kun je verder bezig zijn met pelgrimeren door

* Reizen zonder weg te gaan met luisteravonden
* Inspiratie uit de pelgrimsoorden Taize (12 april 18uur) Lourdes (7 mei 15uur) Iona
: samen wat eten en bidden en ervaringsverhaal van een pelgrim

Pelgrimage dichtbij: samen stukje van de weg naar Santiago lopen,
Hemelvaartsdag 9 mei bedevaart Katwijk of vroege ochtendwandeling van Beek naar
de Stevenskerk.

IMG-20240306-WA0010

Preek voor de 4de zondag van de veertigdagentijd 2024 Cenakelkerk

Herwi Rikhof

2 Kron.36,14-16.19-23 / Joh. 3,14-21

 

Inleiding
Vandaag beginnen we niet zoals gewoonlijk met onze schuldbelijdenis te zingen, maar beginnen we met het openingsgebed. Vandaag is de overweging ook niet na het evangelie, maar na de eerste lezing. Want het is een mooie traditie in onze kerk op zondag Laetare een vorm van boeteviering in te passen in de dienst van het woord. Toon Rabou, die hier mee begonnen is, vond dat Laetare, ‘verheug u’ de goede context was om over falen en fouten na te denken, omdat daardoor die fouten en tekortkomingen in het licht komen te staan van Gods onuitputtelijke barmhartigheid.

Het is niet gemakkelijk over eigen tekortkomingen na te denken, het is nooit gemakkelijk de eigen fouten te erkennen. Vandaag horen we dat Gods manier van wraak en vergelden verrassend anders is dan we gewend zijn in onze samenleving, een inzicht dat ook in onze openingszang is verwoord, zo anders dat we kunnen spreken over vieren: we vieren vandaag Gods vergeving, in woord, maar ook in daad, omdat een gebaar ons kan helpen wat we horen ook echt binnen te laten komen, zolas op Aswoensdag het askruisje. Daarom kunt u aan het eind van de viering van vergeving naar voren komen voor de handoplegging.

Preek
Twee dagen woestijn is natuurlijk geen veertig dagen, laat staan veertig jaar. Na twee dagen is het nieuwe er nog niet af en zijn de ongemakken nog geen echte ongemakken. Integendeel. De ervaring van de woestijn, de ongelooflijke stilte, de prachtige sterrenhemel bij nacht en de combinatie van zand en rotsen en zon bij dag waren ongelooflijk indrukwekkend. En je krijgt bewondering voor de bedoeïenen die in die uitzonderlijke omstandigheden weten te leven en zoals een van hen zei ook niet weg zouden willen.

Op de eerste morgen in de woestijn hebben we net buiten ons kamp de eucharistie gevierd, niet met een rolstoel als altaar zoals op de plek waar Jezus gedoopt is, maar met een tafeltje en met niet veel meer. Achter mij een zandvlakte en een indrukwekkende rotspartij. Boven ons de zon tegen een wolkenloze hemel. Voor de twee diensten  in de woestijn had ik twee teksten gekozen waarin het volk mort tegen Mozes, kritiek heeft op zijn leiding en eigenlijk op God’s leiding, want er is geen water, er is geen eten. In de psalmen die we die week gebeden hebben, kwam die jarenlange tocht door de woestijn terug, maar ook de Babylonische Ballingschap waar we net over gehoord hebben, een andere woestijn ervaring van het Joodse volk. Want toen het volk eindelijk het beloofde Land binnen mocht, gingen ze zich gedragen zoals de andere volkeren. In Psalm 106 die we de tweede dag in de woestijn baden, wordt het zo geformuleerd:

Ze namen hun gewoonten over,
vereerden hun godenbeelden
en raakten verstrikt in hun netten.
Zij brachten hun zonen en dochters
ten offer aan de demonen
en vergoten het bloed van onschuldigen,
het bloed van hun zonen en dochters,
geofferd aan de beelden van Kanaän.
Een stroom van bloed ontheiligde het land.

In de lezing die we net gehoord hebben is sprake van gezanten, van profeten die God naar zijn volk stuurt, uit medelijden, staat er, maar tevergeefs. Tot de verwoesting van stad en tempel de enige oplossing is, tot ballingschap en slavernij het onontkoombare resultaat is. Maar zelfs dan begint God weer, biedt hij weer zijn Verbond aan.

We lezen teksten uit de Schrift over wat mensen eeuwen geleden overkwam in onze liturgie, we bidden de psalmen waarin de wederwaardigheden van de geschiedenis van het volk van God verteld worden telkens opnieuw om er van te leren. ‘Wie de geschiedenis niet kent, is gedoemd haar te herhalen’ (G. Santayana)

Laten we dan met behulp van het verhaal van de ballingschap, met die verhalen over de woestijn,  ons geweten onderzoeken, zodat we kunnen opgaan naar ons beloofde land, Pasen.

 

Gewetensonderzoek
Ze bleven tegen Mozes morren. Geen vertrouwen in de overheid. Al te herkenbaar. Terecht of niet. Maar het blijft altijd iets te gemakkelijk de schuld bij anderen te leggen. Natuurlijk zijn er grote fouten gemaakt in de toeslagen-affaire, zijn mensenlevens ernstig beschadigd, maar gaan wij bij ons dagdagelijkse doen en laten bij de mensen die we ontmoeten uit van vertrouwen of gaan ook wij uit van een diep wantrouwen?

Ze bleven tegen Mozes morren, en tegen God. Vertrouwen wij op God? Erkennen we onze grenzen en beperkingen en durven we om hulp te vragen? Natuurlijk hebben we eten en drinken nodig, maar hebben we ook aandacht voor meer dan directe behoefte bevrediging? Hebben we een lange termijn visie, ook voor ons zelf?

Wij leven in een wereld waarin omstandigheden voortdurend veranderen. Bij de Dode Zee hebben we gezien hoe deze zee, gelegen op het laagste punt van de aarde, de afgelopen jaren dramatisch ingekrompen is. Bij de Jordaan hebben we gezien hoe deze rivier een riviertje geworden is. Ook hier in ons eigen land merken we de gevolgen van klimaatverandering. Luisteren we naar de profeten of maken we ons vrolijk over wat ze zeggen. Denken we bij onze boodschappen, ons reisgedrag aan die veranderingen of denken we dat het onze tijd wel zal duren?

Wij leven in een wereld waarin omstandigheden voortdurend veranderen. Meer dan twee jaar geleden is Rusland met bruut geweld Oekraïne binnengevallen. Langzamerhand is duidelijk geworden wat er op het spel staat: niet alleen de vrijheid en onafhankelijkheid van Oekraïne, maar ook die van de andere staten, ook die van ons land. Het internationaal recht staat wereldwijd onderdruk de aandacht voor het gemeenschappelijk goed verdwijnt. Zijn we serieus bezig de consequenties van die veranderingen onder ogen te zien of nemen we een of ander vorm van afhankelijkheid of ballingschap op de koop toe?

Wij leven in een kerk waarin omstandigheden voortdurend veranderen. Door het synodale proces worden we gevraagd de waardigheid en de verantwoordelijkheid van ons doopsel opnieuw onder ogen te zien, de waardigheid en verantwoordelijkheid die we zelf hebben, de waardigheid en verantwoordelijkheid die andere gedoopten hebben. Nemen we die verantwoordelijkheid, leven we onze waardigheid?

Durven we te leren van de geschiedenis, van ons verleden?

Scherm­afbeelding 2024-03-12 om 11.31.18

Zuster Catharina nu officieel lid van het Pastoraal Team

Helemaal nieuw is ze niet, want velen kennen haar al. Maar onlangs is zuster Catharina toegetreden tot het Pastoraal Team. Ze gaat zich met name bezighouden met catechese in onze parochie.

“De bisschop heeft mij gezonden voor de komende vier jaar, als (onbezoldigd) catechist in deze parochie,” vertelt zuster Catharina. Ze heeft haar opleiding tot catechist gevolgd via het bisdom. “Een catechist heeft als taak mee te helpen aan de verkondiging, door missionair te werken voor al die mensen buiten de parochie en door het geloof ook daarbinnen in al zijn schoonheid uit te leggen in allerlei vormen, zowel aan kinderen als aan volwassenen. Dit doet de catechist samen met de vrijwilligers van de parochie. Heb je een hoopvol missionair hart, laat het me weten.”

Zuster Catharina helpt al enkele jaren bij de voorbereiding van de eerste communie in de Lourdeskerk en de Groenestraatkerk. Verder heeft ze een groepje ‘Opnieuw Beginners’ begeleid. Ze heeft meer plannen. “Na de zomer starten we een parochiebrede Alphacursus, waarin voor nieuwkomers alle basiselementen van het geloof aan bod komen. En ook het vermelden waard: ik bid mee tijdens de nieuwe gebedsavonden in de Kruispuntkerk, elke eerste vrijdag van de maand. Dit is een stille aanbidding van 19:30 tot 20:30 uur, met een enkele overweging tussendoor, waarbij we bidden en luisteren naar de sporen van een toekomst vol van hoop!”

IMG-20240301-WA0003

Pelgrimage parochie Heilige Drie-eenheid naar het Heilig Land

De pelgrims vertrokken woensdag 28 februari uit de Heilig Landstichting naar Jordanië en kwamen ’s avonds aan in Amman.

De volgende dag maakten zij een rondwandeling door de stad, bekeken de oude Citadel, wandelden naar het Romaans theater en bezochten de markt. Daarna werden zij ontvangen door de Jezuïeten die vertelden over het vluchtelingenwerk dat zij ter plaatse doen.

Scroll naar beneden om de pelgrims dag na dag te volgen.

Vrijdag 1 maart
7:30 Vertrek voor bezichtiging Jerash,  een oude Grieks – Romeinse stad, zeer uitgebreide
archeologische opgravingen. Na de lunch volgt de bezichtiging van het kerkje te Al Husun met schilderingen door Piet Gerrits.

Eucharistieviering in deze kerk. Op de foto’s zien we vertrouwde beelden:

Zaterdag 2 maart
Bezoek aan King Hoessein Moskee: de Blauwe Moskee.

Vervolgens op weg naar de Jordaan / Dode Zee.

Bezichtiging van de doopplaats van Jezus en de plaats waar Elia ten hemel opsteeg.

Zondag 3 maart
Vertrek naar de berg Nebo, van waaruit Mozes het Beloofde Land zag.

Eucharistieviering.
Bezichtiging Madaba.
Vertrek naar Petra.

Maandag 4 maart
In de vroege ochtend (06.00 uur) bezoek aan Petra.

Na de lunch in de openlucht even tijd voor gebed:

Vertrek naar Wadi rum. 17:30 Aankomst Metleq Camp

Dinsdag 5 maart 
08:30 Ontbijt

Eucharistie viering
Wandeling woestijn

 

Jeep safari 3 uur: met zonsondergang.

Woensdag 6 maart 
08:30 Ontbijt en vertrek naar Amman.

Donderdag 7 maart 
Bezoek Jordan National Museum
Na de lunch bezoek aan Khalid Shuman fine arts: huisjes geven een beeld van het
oude Jordanië.
Avondvlucht Amman – Schiphol waarna per bus retour Nijmegen

 

Contact

Centraal Parochiesecretariaat:

Groenestraat 229

6531 HH Nijmegen

tel: 024 – 355 3630

e-mail:
parochiecentrum@h3eenheid.nl

Bereikbaar op werkdagen tussen 09.00-12.30 uur.