Margaret de Groot-Vlasveld
Jesaja 56, 1-6-7; Mattheus 15, 21-28
Grenzen, tussen landen, provincies, steden, culturen, religies. De landsgrens met Duitsland is dichtbij en toch is het daar anders. Als je de grens passeert zie het gelijk, o.a. de taal en de huizen zijn anders. We zijn vertrouwd met ons eigen land, eigen taal en cultuur. Om de andere knt van de grens te leren kennen gaan we graag op vakantie en hopen op een gastvrij onthaal. Miljoenen toeristen zijn in ons land welkom, belangrijk voor onze economie. Voor hen die noodgedwongen over onze landsgrens heenstappen, voor onbekende tijd, ervaren een ander welkom. In deze tijd van vluchtelingenstroom merken we dat er een grens komt aan de bereidwilligheid om gastvrij te zijn. In ons eigen land zijn er problemen genoeg, b.v. jongeren die zelf geen huis kunnen vinden, vanwege de grote vraag naar huizen.
Jezus is zelf over de een landsgrens heen gestapt, waar hij zich wilde terugtrekken naar de streek van Tyrus en Sidon, in het huidige Libanon. En dan volgt een schrijnend verhaal, waarin Jezus zich laat zien zoals we dat niet gewend zijn.
De vrouw, zonder naam, komt oorspronkelijk uit Kanaän maar heeft het land verlaten. Uit vrije wil of noodgedwongen als vluchtelinge – we weten het niet. We komen haar tegen in het grensgebied waar Jezus op zijn beurt met zijn leerlingen de grens passeert. Opmerkelijk hoe zo schuurt tussen die twee, je voelt het in je maag. Een vrouw die haar nood uitschreeuwt: zie mijn kind! En Jezus die in alle toonaarden zwijgt, en als hij spreekt zegt: ik bén er niet voor jou, jíj hoort er niet bij.
Haar verzoek is zo intens dat de leerlingen Jezus adviseren om haar weg te sturen. Dit kan worden gezien als een barrière – een culturele en religieuze grens die tussen hen staat. En dan de reactie van Jezus. Hij lijkt haar te negeren en zegt dat Hij alleen is gestuurd naar de verloren schapen van het huis van Israël. Een afwijzing, maar de vrouw geeft niet op.
Zij gaat door met haar smeekbeden en knielt voor Jezus neer, waarbij ze Hem aanroept met “Heer, help me!” Haar vastberadenheid en geloof zijn duidelijk zichtbaar in haar acties. Jezus antwoordt dan met een opmerkelijke uitspraak: “Het is niet goed het brood van de kinderen te nemen en het aan de honden te werpen.” Hij verwijst hier naar de Joodse bevolking als ‘kinderen’ en de niet-Joden als ‘honden’. Dit kan als een belediging worden opgevat, maar de vrouw reageert op een manier die getuigt van haar onwrikbare geloof.
Het beeld van deze vrouw, ziet u het voor u? Wanhopig, vol verdriet om het leed van haar dochter. Zij strijdt om erkenning, om gezien te worden door Jezus. Ik denk daarbij ook aan de honderdduizenden vrouwen die over de hele wereld opkomen voor hun recht. Vrouwen zoals de dwaze moeders in Argentinië, die de verdwijning van hun kinderen blijven benoemen. Vrouwen in Afghanistan waar alle rechten hen ontnomen zijn. Waar ter wereld ook, overal zijn er zowel vrouwen als mannen die op de vlucht slaan in de hoop een menswaardig bestaan te vinden, vooral om hun kinderen een toekomst te geven. Ze riskeren woestijnen, zeeën en bruutheid waarin alle menselijkheid ontnomen wordt. En het is, mede aan ons, om ze niet als honden weg te zetten en ze de kruimels van onze welvaart te geven.
Soms zijn we zelf in een situatie dat we genoeg hebben aan onszelf en er geen ruimte in onszelf om open te staan voor ontmoeting. Ons innerlijke huis, is dat een huis voor alle volken? Een stap zetten over een grens van weerstand is een grote stap. Soms heb je de keuze om bij verschil van mening of ruzie je verzet opzij te zetten en begrip te tonen.
En dat is wat er gebeurt tussen Jezus en de Kananese vrouw. Van een naamloze buitengesloten vrouw, die Hem lastigvalt, krijgt ze een gezicht, wordt ze de moeder met verdriet over haar dochter. ‘Groot is je geloof’, zegt Jezus tegen de vrouw. Haar volhardende geschreeuw opent iets bij Jezus, doorbreekt het denken in harde grenzen, muren, vastgeroeste beelden. ‘Groot is je geloof’. Er komt beweging en de geest gaat waaien, ‘daar gebeurt God’ kun je zeggen. Gezien worden is het begin van genezing. Zowel een menselijke als goddelijke ontmoeting brengt heling. Moge het zo zijn.
